منبع انبساط

منابع انبساط بسته

با توجه به محدودیت‌هایی که در ارتباط با استفاده از منابع انبساط باز وجود دارد مانند محدودیت دما و فشار، اتلاف حرارتی بواسطه تبخیر آب و انتقال حرارت، حجم لوله‌کشی زیاد و… ، ممکن است بجای منبع انبساط باز از نوع بسته استفاده گردد.

۱- منابع انبساط بالشتکی

در این منابع, آب توسط گاز بی اثر نیتروژن تحت فشار قرار می‌گیرد.

۲- منابع انبساط بادکنکی

این منابع یک محفظه لاستیکی بادکنکی قرار دارد که هوا داخل بادکنک می‌باشد.

۳- منابع انبساط دیافراگمی

پ- روش ترکیبی

یکی از روش های پاسخگویی به انبساط و انقباض آب روش ترکیبی می‌باشد بدینصورت که بجای منبع انبساط باز یا بسته، از شیر کاهنده فشار که قابل تنظیم بوده، پرشر سوییچ و پمپ و یک مخزن استفاده می‌کنیم.

نکات اجرایی

– جنس مخزن بایستی از نوعی باشد که در مقابل خوردگی مقاوم باشد

– مخزن باید روی پایه در جای خود محکم شود.

– جداره های خارجی مخزن باید عایق حرارتی شود، جنس عایق باید در مقابل نور خورشید و باران و نزولات جوی مقاوم باشد.

– اگر کنترل آبگیری منبع انبساط باز توسط شناور انجام می شود جنس شناور باید در مقابل خوردگی مقاوم باشد.

– لوله سرریز و تخلیه منبع انبساط باز باید تا موتورخانه ادامه یابد، در اینصورت می توان سرریز شدن آب از منبع انبساط را مشاهده کرد. رها کردن لوله ها روی بام ،باعث صدمه دیدن پوشش بام و نیز لوله های تخلیه آب باران (در صورت پلیمری بودن) می شود.

– جهت سیرکولاسیون آب درون مخزن انبساط باز، لوله برگشت در نظر می گیرند و این لوله را به کلکتور برگشت دیگ نصب می کنند.

– روی لوله های رفت و برگشت مخزن انبساط باز و نیز لوله سرریز هیچگونه شیری نبایستی نصب گردد.

– کلیه لوله های متصله به منبع انبساط باز باید عایق شوند.

– لوله برگشت باعث ایجاد گردش آب داخل منبع انبساط شده که خود تلفات انرژی را به دنبال دارد در مناطقی که امکان یخ زدن منبع انبساط وجود ندارد نصب لوله برگشت ضروری نیست.

منبع انبساط باز

منابع انبساط باز بایستی در ارتفاعی بالاتر از بالاترین مبدل حرارتی نصب شوند این ارتفاع بایستی به اندازه ای باشد که بتوان در حالتی که سیستم خاموش است عمل هواگیری را انجام داد، حداقل ارتفاع استاتیکی ۱۲۰ سانتیمتر ذکر شده است.

منبع انبساط باز علاوه بر پاسخگویی به انبساط و انقباض آب درون سیستم، تأمین فشار سیستم را نیز بر عهده دارد. این منابع بایستی عایق کاری مناسب شوند زیرا تلفات حرارتی زیادی دارند، علاوه بر این در مقابل یخ زدگی بایستی محافظت شوند.

جنس آنها در مقابل خوردگی مقاوم باشد بدین منظور جنس مخزن از پلیمر‌های مقاوم، آلومینیوم یا فولادی که جداره داخل آن در مقابل خوردگی پوشش مناسب داده شده است استفاده شود. حتی الامکان از منابع استوانه ای استفاده شود زیرا در یک حجم یکسان در مقایسه با منابع مستطیلی سطح جانب کمتری دارند. این منابع دارای لوله هواکش، پرکن، سرریز، انبساط دیگ و برگشت آن، و خط تخلیه می‌باشند.

روی لوله‌های سرریز، هواکش، رفت و برگشت دیگ نبایستی هیچ نوع شیری نصب گردد. این لوله‌ها بایستی عایقکاری شوند. از طرفی به دلیل احتمال سرریز آب از منبع انبساط و آسیب دیدن پوشش بام، باید لوله سر ریز و لوله تخلیه را تا موتورخانه امتداد داد ولی برای صرفه جویی، لوله تخلیه و سرریز را بهم متصل و تا موتورخانه امتداد می‌دهند.

ادامه لوله تا موتورخانه این مزیت را دارد که در صورت سرریز آب قابل رویت و علل آن قابل بررسی است ترتیب لوله‌ها بایستی از بالا به پایین لوله پرکن، سر ریز، لوله انبساط (از روی دیگ) و لوله برگشت باشد.

منبع بایستی در جای خود تثبیت شده باشد و فضای کافی در اطراف منبع جهت دسترسی آسان وجود داشته باشد. با توجه به آتمسفریک بودن آن ها، می‌تواند ضخامت آن ها کمتر از نوع بسته انتخاب شود.

علل سر ریز کردن آب در منابع انبساط باز

سوراخ شدن مبدل های حرارتی تأمین آبگرم مصرفی (منبع دو جداره، کویل منبع کویل دار و…) باعث جریان آب پیوسته به درون سیستم گرمایی و متعاقباً سرریز آب در منبع انبساط باز شود خرابی شناور منبع انبساط، افزایش دمای آب دیگ و یا کوچک بودن حجم منبع نیز از دیگر دلایل سر ریز موقتی آب هستند اگر دو یا چند تا دیگ به یک کلکتور متصل باشند موقعی که یکی از دیگ ها خاموش می‌شود (و شیر آب خروجی دیگ ها به کلکتور باز است) آب درون دیگ خاموش، شروع به سرد شدن می‌کند و بنابراین منقبض شده و آب سرد مجدداً از منبع انبساط دیگ جایگزین می‌شود فشار وارد بر کف بویلر خاموش، با توجه به افزایش چگالی آب آن بیش از فشار بویلر روشن شده و بنابراین، برای اینکه فشارها متعادل گردد سطح آب دیگ روشن بایستی بالا رود این افزایش سطح باعث سرریز شدن اب منبع انبساط دیگ روشن می‌گردد.