به منظور بهینه سازی موتورخانه ابتدا به بررسی عوامل و دلایل اتلاف انرژی میپردازیم سپس نکات و روش های مواجهه با این عوامل مورد بررسی قرار می گیرند.
مهم ترین عوامل پایین بودن کارایی موتورخانه ها
اختلاط ناقص سوخت و هوا که منجر به احتراق ناقص می‌شود (مشعل این موتورخانه ها نمی توانند سوخت و هوا را به طور کامل با هم مخلوط نمایند بنابراین در بعضی از مواقع برای اینکه بتوان هوای لازم برای احتراق را تامین نمود باید هوای اضافه را بالا برد.)
عدم انعطاف پذیری در مقابل تغییرات جوی و شرایط کاری موتورخانه ها (به علت عدم نصب سیستم کنترل محیطی هوشمند موتورخانه، تغییر شرایط محیطی باعث می شود که دیگ و مشعل از حالت بهینه خود خارج شده و بازده شان پایین بیاید.)
عدم تنظیمات فصلی در موتورخانه ها که باعث افت شدید راندمان و افزایش مصرف سوخت می شود.
دلایل اتلاف انرژی در موتور‌خانه‌ها
- مناسب نبودن مشعل (عدم تنظیم درست و در برخی موارد پایین بودن راندمان)
- مناسب نبودن دیگ (عدم عایق‌بندی و وجود رسوب در داخل پره‌ها)
- عدم تناسب ظرفیت حرارتی دیگ با مشعل
- تمیز نبودن موتورخانه
- مناسب نبودن دودكش و طراحی غلط لوله‌كشی
- عدم انطباق ظرفیت حرارتی موتورخانه با بار حرارتی ساختمان
- عدم تنظیم صحیح ترموستات
- عملیات بهینه سازی موتورخانه
- نصب سیستم كنترل محیطی هوشمند موتورخانه
- تنظیم موتورخانه
- تطابق دیگ و مشعل
- نصب دمپر بارومتریك عایقكاری لوله و دیگ
- رسوب زدایی و شستشوی دیگ
- نصب سیستم كنترل محیطی هوشمند موتورخانه
در حال حاضر جهت تنظیم دمای آب مورد نیاز گرمایش و مصرفی ساختمان در موتورخانه از ترموستات‌های معمولی استفاده می‌شود كه قابلیت تنظیم توسط متصدی موتورخانه بر روی دمای دلخواه را دارند و بر اساس نقطه تنظیم شده نسبت به خاموش و راه اندازی كردن مشعل‌ها اقدام می‌كنند.
از معایب اصلی این ترموستات‌ها عدم واكنش در اثر تغییرات هوای بیرون و همچنین وضعیت عملكردی در ساعات مختلف شبانه روز می‌باشد.
در صورت افزایش دمای هوای محیط كه مسلماً گرمای مورد نیاز ساختمان كاهش می‌یابد، موتورخانه با دمای بالا كار می‌كند و گرمای بیشتر از حد مورد نیاز وارد ساختمان می‌شود كه عملاً بدون استفاده به هدر می‌رود.
همچنین در ساختمان‌های اداری در هنگام شب نیز موتورخانه به فعالیت خود و تولید گرما ادامه می‌دهد. جهت رفع این مشكل، استفاده از سیستم‌های كنترل هوشمند موتورخانه با قابلیت برنامه‌ریزی ساعتی و هفتگی و همچنین مجهز به حسگر دمای محیط، توصیه می‌گردد.
سیستم‌های كنترل هوشمند موتورخانه
این سیستم كه دارای چند حسگر در محیط خارج، لوله خارجی آب از دیگ، مشعل‌ها و دیگ‌ها می باشد، با اندازه‌گیری دمای محیط، دمای آب گرم مورد نیاز ساختمان را (با خاموش یا روشن كردن مشعل‌ها) طوری تنظیم می‌كند كه آب گرم مورد نیاز ساختمان تامین شود.
در حقیقت با این روش، انرژی گرمایی متناسب با نیاز ساختمان تولید می‌شود و از تولید گرمای اضافی جلوگیری می‌گردد.
از مزایای دیگر سیستم‌های كنترل هوشمند موتورخانه قابلیت برنامه‌ریزی آنها می‌باشد و می‌توان از این طریق برنامه‌كاری ساختمان را مشخص كرد و در این صورت موتورخانه فقط در مواردی كه افراد در ساختمان حضور دارند و یا مواردی كه نیاز است، راه‌اندازی می‌شود.
در این صورت در روزها و در زمان‌هایی كه ساختمان (معمولاً ساختمان‌های اداری و تجاری) خالی از سكنه است، موتورخانه خاموش بوده و صرفه جویی قابل ملاحظه‌ای در مصرف سوخت و هزینه‌های مربوطه ایجاد می‌شود. در نتیجه به بهینه سازی موتورخانه کمک می کنند.
نكات عمومی برای بهینه سازی موتورخانه در منازل
- تنظیم مشعل موتورخانه
- عایقكاری حرارتی لوله‌های رفت و برگشت آبگرم و كلكتورها
- تمیزكردن، شستشو و رسوب گیری دیگ آبگرم
- استفاده از سامانه كنترل هوشمند موتورخانه جهت تنظیم دمای آبگرم متناسب با هوای خارج
- نصب ترموستات های موضعی كنترل دما مانند شیر ترموستاتیك رادیاتور
- تنظیم دمای فضای منزل در دامنه آسایش حرارتی استاندارد (22- 18 درجه سانتی گراد)
- عدم استفاده از گرمایش در اتاق‌ها یا فضاهای غیر قابل استفاده
- استفاده از لباس گرم در منزل – استفاده از پرده های ضخیم جهت كاهش اتلاف حرارتی از پنجره
- بستن كركره و پرده در شب و باز گذاشتن آنها در روز كه از انرژی خورشید تا حد امكان استفاده شود.
- استفاده از نوارهای درزگیر جهت هوابندی بازشوهای پنجره ها و درب‌های ورودی منزل
- نصب یك یا دولایه نایلون شفاف روی پنجره ها
- بستن دریچه های كولر با استفاده از مسدود كننده مناسب
- سرویس و تمیز كاری فن كوئل‌ها و هواگیری رادیاتورها
- نپوشاندن روی رادیاتورها
- استفاده از یك لایه فویل آلومینیومی در پشت رادیاتور به منظور افزایش بازتاب حرارتی
- بسته نگهداشتن درب‌های ورودی و در صورت امكان استفاده از درب‌های دوبل یا استفاده از پرده در جلوی درب
- نصب فنر بر بالای درهایی كه با خارج در ارتباط هستندكه هوای سرد به راحتی وارد نشود و در باز نماند.
- تا حد امكان عدم استفاده از شومینه و بستن دریچه خروجی آن
- در صورت استفاده از شومینه تنظیم دمای آن بر روی 55 درجه و حصول اطمینان از مناسب بودن زاویه دریچه خروجی و در صورت امكان گذاشتن درب شیشه ای در جلوی آن كه مانع خروج هوای گرم از فضا شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه مطالعه فرمایید:
بهینه سازی انرژی – چک لیست سیستم بخار
۶ کاری که باید در هنگام خارج کردن دیگ بخار از حالت سرویس‌دهی انجام داد
