بروز اشكال در كار ديگ شوفاژ(ديگ آبگرم)

هنگام بروز اشكال در كار دیگ شوفاژ، برای عیب یابی دیگ آبگرم ابتدا باید از سالم بودن دیگ اطمینان حاصل کرد سپس برای یافتن علت به عواملی ورای دیگ فكر كرد.

در اینجا به چند اشكال معمول در كار سیستم های چند دیگی (Multi-Boiler) نگاهی افكنده و علل متصوره را بررسی می كنیم.

قبل از شروع، باید نوع سیستم و تاثیر آن روی كار دیگ ها را مورد مطالعه قرار دهیم؛ در اصطلاح پمپاژ، یا سیستم پمپاژ اولیه-ثانویه است (وقتی دیگ ها پمپی باشند)، و یا فقط اولیه است یعنی تمام دیگ ها تنها توسط پمپ اصلی سیستم، پمپاژ می شوند. شكل 1 ترتیبات مختلف پمپاژ را نشان می دهد.

عیب یابی دیگ آبگرم

• اجزاء دیگر

–كنترل مشعل هایی كه روی دیگ ها نصب می شوند ممكن است به صورت خاموش/روشن (on-off)، مرحله ای (Staged Fire) یا با تنظیم پیوسته (Modulating) باشند.

سیستم توزیع نیز یا جریان ثابت (Constant Flow) است و یا جریان متغیر (Variable Flow). سیستم های جریان ثابت یا دارای شیرهای كنترل سه راهه می باشند و یا اصلا هیچ شیر كنترلی ندارند.

سیستم های جریان متغیر اغلب دارای شیرهای كنترل دو راهه بوده و جریان در سیستم برحسب باز و بسته بودن این شیرها تغییر می كند. برای حصول اطمینان از برقراری حداقل جریان، تمهیداتی بكار می روند؛ این امر را می توان با استفاده از مدارهای جریات متعادل، شیرهای سه راهه، شیرهای بای پس یا تركیبی از آنها محقق نمود.

سیستم های حرارت مرکزی با آب گرم و اجزای آن ها

• بررسی های اولیه

قبل از تجزیه و تحلیل عمیق مشكل پیش آمده چند چیز را باید بررسی كرد:

• آیا صافی ها تمیزند؟
• آیا پروانه پمپ به خوبی می چرخد؟
• آیا همه شیرها در وضعیت صحیح قرار دارند؟
• آیا سیستم دارای یك شیر بای پس تفضلی است؟ آیا این شیر درست تنظیم شده. بدون اشكال كار می كند؟ این شیر جریان به دیگ ها را بای پس می كند یا فقط پمپ را؟

این بررسی ها را به دقت انجام دهید و فكر نكنید قبلا یك نفر این كار را كرده است. اگر بررسی ها چیزی را نشان نداد، ببینید آیا چیزی این اواخر تغییر كرده است.

• چرخه كوتاه دیگ

وضعیتی را در نظر بگیرید كه هوای بیرون سرد است و بسیاری از فضاهای داخل ساختمان نیز به همچنین به رغم این موضوع دیگ ها با حداكثر ظرفیتشان كار نمی كنند كه می تواند حاكی از ایجاد چرخه كوتاه (Short Cycling) باشد.

دلیل این اشكال محتملا عدم تعادل سیستم است كه موجب می شود آب بیشتر در مدارهایی كه مقاومت كمتری دارند حركت كند.

جریان اضافی در این مدارها بدون این كه فرصت از دست دادن گرما را بیابد به دیگ ها باز می گردد و كنترل دیگ فقط قادر است نسبت به آنچه از سیستم به دیگ برمی گردد واكنش نشان دهد.

این بدان معنی است كه در واكنش به داغ بودن آب برگشتی، كنترل ها جریان خروجی دیگ ها را كاهش می دهند. یك مثال ساده از این امر، یونیت هیتر آب داغی است كه در اتاق موتورخانه نصب شده است (شكل 2).

این واحدها معمولا افت فشار كمی دارند و وقتی در چنین موقعیتی نصب می شوند در معرض حداكثر فشار پمپ قرار می گیرند و نتیجتا شدت جریان آب در آن ها بسیار زیاد شده و بدون اینكه فرصت از دست دادن گرما را بیابد به دیگ بر می گردد.

عامل دیگری كه می تواند موجب بروز این مشكل شود عبارت است از متعادل بودن مدارهای برگشت مستقیم شیر سه راهه نزدیك پمپ كه ناشی از خرابی یا عدم تنظیم صحیح آنهاست.

• سیستم های جریان متغیر

در سیستم های جریان متغیری كه دارای یك پمپ سیركولاتور هستند، شدت جریان در سیستم متناسب با بسته شدن شیرهای كنترل كاهش می یابد.

در این سیستم ها جهت اجتناب از بروز مشكلات باید توجه خاصی به كنترل مشعل مبذول گردد. آنچه در زیر می آید توصیه ای است كه در كاتالوگ یكی از سازندگان دیگ ذكر شده است:

“چنانچه سیستم از نوع جریان متغیر باشد نباید گذاشت كه شدت جریان به كمتر از 30 درصد جریان كامل، افت كند. دیگ باید به مشعل مرحله ای با تنظیم پیوسته و سنسور دمای نصب شده روی آب رفت مجهز گردد.”

چگونگی كار مشعل در سیستم چند دیگی نیز حائز اهمیت است. مثلا اگر سیستم دارای دو دیگ یا مشعل دو مرحله ای باشد ممكن است لازم آید كه هر دو مشعل قبل از قرار گرفتن در وضعیت اشتعال قوی، ابتدا در وضعیت اشتعال ضعیف كار خود را شروع كنند.

بیشتر كنترل های جدید مشعل و سیستم های DDC را می توان جهت نیل به این مقصود، تنظیم یا برنامه ریزی كرد.

دستورالعمل نگهداری دیگ آبگرم

• دیگ های موازی

در سیستمی كه دو یا چند دیگ به طور موازی لوله كشی شده و از یك پمپ سیركولاتور استفاده می كنند، اغلب به لحاظ طبیعی این نوع سیستم مشكلاتی بروز می كند. یك مثال ساده آن در شكل 3 ملاحظه می شود.

در این شكل باید افت فشار بین نقاط A و B در هر دو مسیر بالا و پایین یكسان باشد. اما آنچه به چشم می آید این است كه افت فشار در مسیر لوله كشی به دیگ B-2 باید خیلی بیشتر از مسیر دیگ B-1 باشد.

نتیجه این امر بیشتر بودن جریان در مسیر دیگ B-1 نسبت به مسیر B-2 است كه این امر ممكن است سبب گرم شدن بیش از حد آب در دیگ B-2 و صدمه دیدن آن شود.

با استفاده از سیستم جریان متغیر می توان از بروز این حالت جلوگیری كرد. چنانچه نتوان سیستم را از طریق تغییر قطر لوله ها در دو مسیر متعادل كرد، لازم است با استفاده از شیرهای متعادل كننده، از تقسیم صحیح جریان در این مسیرها در همه شرایط عملكرد اطمینان حاصل شود.

• مشكلات سیستم های چند دیگی لوله مشترک

نمونه ای از این سیستم ها در شكل 4 ملاحظه می شود. در كتاب هندبوك ASHRAE 2000 Systems صفحه 12.7 چنین آمده است: “در طراحی سیستم های مركب (اولیه-ثانویه) برای به حداقل رساندن افت فشار باید طول لوله مشترك كوتاه و قطر آن بزرگ در نظر گرفته شود. هرگز نباید روی لوله مشترك شیر یا شیر یك طرفه نصب گردد”.

در این سیستم (شكل 4) قطر لوله مشترك “2 و قطر لوله اصلی سیستم “6 است. طول لوله مشترك خیلی زیاد است و یك شیر یكطرفه، یك شیر متعادل كننده و یك شیر قطع مسیر نیز روی آن نصب شده اند.

همانطور كه ملاحظه می شود در این شكل قانون نادیده گرفته شده و پمپ های هر یك از دیگ ها و پمپ اصلی نمی توانند مستقل از یكدیگر عمل كنند. جریان دیگ تحت شرایط معین كاهش یافته و دیگ ها به شرایط حد بالا نزدیك می شوند، حتی اگر مشعل مدولیتینگ (با تنظیم پیوسته) داشته باشند.

• محل نصب سنسور دما

محل نصب سنسورهای دما گاه ممكن است سبب بی نظمی یا بروز اشكال در كار دیگ گردد. متاسفانه بعضی اوقات محل نصب این سنسورها توسط تكنسین های برق و بر اساس ملاحظات مربوط به طول سیم تعیین می شود نه عملكرد دیگ. امكان بروز اشكال در اثر تعیین محل ناصحیح سنسور دما، در سیستم های اولیه-ثانویه بیشتر است.

به دلیل گردش آب برگشتی از سیستم در لوله مشترك ممكن است دمای خروجی از دیگ خیلی بیشتر از دمای آب رفت به سیستم باشد. بدین لحاظ برای تعیین بهترین محل نصب سنسور دما، باید مشخصه عملكرد سیستم مورد تحلیل قرار گیرد.

هنگام تعیین محل نصب سنسور هوای خارج باید دقت شود كه این محل تحت سایه و دور از هر عاملی باشد كه سبب به اشتباه افتادن سنسور افتادن سنسور گردد.

اگر سنسور به اشتباه دما را بالاتر از میزان واقعی احساس كند، نتیجتا دستگاه كنترل نخواهد گذاشت كه دمای آب دیگ متناسب با سردی هوای خارج افزایش یابد.

• ملاحظات دیگر

گرچه بروز اشكال در سیستم ممكن است مربوط به خود دیگ ها باشد، اما چیزهایی نیز در سیستم متصل به دیگ هستند كه می توانند مسبب این اشكالات باشند و در این خصوص مثال هایی وجود دارند.

وقتی مشكلی در كار سیستم گرمایش پیش آمد، باید با فكر باز با مسئله برخورد كرده و سر فرصت كل سیستم و چگونگی ارتباط اجزاء آن با یكدیگر را مورد بررسی قرار دهیم.

ترجمه و اقتباس: مهندس سید مجتبی طباطبائی

برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه را مطالعه فرمایید:

درباره سر و صدای شوفاژ

رفع عیب سیستم گرمایش آبی

! کپی ممنوع * استفاده از مطالب این سایت فقط با ذكر نام منبع بلامانع می باشد * کپی ممنوع !

فرم درخواست قیمت دریافت کاتالوگ مشتریان ما نقشه فنی