همانطور که می دانید آب استخر دارای آلودگی های مختلفی است که هر کدام به نوبه خود باید تصفیه و پاکسازی شوند. در این مقاله ابتدا سیستم لوله کشی فاضلاب و تصفیه آب استخر و تجهیزات تصفیه از قبیل موگیر و فیلتر شنی مورد بررسی قرار می گیرد.
برای تصفيه آب استخر، آب استخر باید به‌گونه ای در جریان باشد كه آب آلوده وارد تصفیه خانه شده و آب تصفیه شده جایگزین آن شود.
بدین منظور آب تصفیه شده از قسمت كم عمق استخر كه معمولا به علت تراكم افراد در این قسمت آلوده ترین قسمت استخر است وارد استخر می شود و بالعكس، از قسمت های عمیق و سرریزها آب آلوده به تصفیه خانه بر می گردد. در شكل زیر نحوه لوله كشی و ارتباط دستگاه های استخر نشان داده شده است.
لوله كشی سیستم فاضلاب و تصفيه آب استخر
در طول یك عملیات تصفیه معمولی، آب از طریق دو یا چند فاضلاب اصلی در كف استخر و چندین فاضلاب سطحی لبه استخر به سمت سیستم تصفیه یا تخلیه هدایت می شود.
-
سیستم فاضلاب اصلی
سیستم فاضلاب اصلی معمولا در پایین ترین نقطه استخر قرار داده می شود، بنابراین تمامی سطح استخر به سمت آن شیب دارد. بیشترین آلودگی و آشغال هایی كه به كف می روند از طریق این فاضلاب ها به بیرون هدایت می شوند.
-
سیستم فاضلاب سطحی
سیستم فاضلاب سطحی نیز همانند فاضلاب های اصلی عمل می كنند، فقط آن ها آب را از بالاترین سطح استخر می مكند (0.5 سانتی بالای آب) كف آبروها یا اسكیمرها كار جمع آوری تمامی آلودگی های سطح آب مانند مو، روغن بدن و برگ را انجام می دهند.
در این سیستم یك درب مسدود كننده شناور (لولایی) در ورودی عبور، گاه آب به سمت داخل تعبیه شده و كار آن گرفتن موثر آشغال های سطح آب است و در نهایت آب از میان صافی كه آشغال های بزرگتر را می گیرد عبور می كند.
بعلاوه ورودی اصلی سیستم فاضلاب سطحی دارای یك ورودی همسان ساز آب نیز می باشد تا از ورود هوا به پمپ ها (در صورت پایین آمدن سطح آب تا زیر ورودی اصلی) ممانعت گردد.
این سیستم های ایمن معمولا دارای تعداد زیادی مكنده سطحی و اصلی می باشد تا خطر مكش و نگه داشتن افراد و هوا گرفتن پمپ ها در مقابل این فاضلاب ها برطرف گردد.
البته در مواردی كه تاسیسات بزرگ است این آلودگی ها از طریق سرریزهای (سرپوش مشبك (gutter) پیرامون استخر جمع آوری می شوند.
مخزن جبرانی
مخزنی است كه در كنار استخر ساخته می شود آب از سرریز و از قسمت انتهای استخر وارد این مخزن می شود و آب جبرانی مورد نیاز توسط یك شیر شناور و یا یك شیر برقی وارد مخزن جبرانی می گردد و اگر این مخزن وجود نداشته باشد آب مستقیما وارد استخر خواهد شد.
شاید ورود آب سرد به استخر خوشایند شناگران نباشد لذا در مواردی آب ذخیره را به كمك یك مبدل(منبع دو جداره) و یك پمپ خطی مرتبا سیركوله می كنند تا دمای آب جبرانی با دمای آب استخر یكسان باشد.
-
استخرهای خانگی
در استخرهای خانگی ممكن است خود استخر بعنوان مخزن عمل كرده و آب مستقیما توسط پمپ به استخر كشیده می شود اما مزیت وجود مخزن آب در مدار تصفیه این است كه آب ورودی به استخر نه تنها تصفیه بلكه گرم نیز شده و سپس وارد استخر می گردد. نحوه اتصال لوله آب جبرانی به تاسیسات استخر در قسمت لوله كشی توضیح داده خواهد شد.
ظرفیت مخزن مكش برای یك استخر استاندارد باید حداقل 500 گالن بوده و جهت حفاظت آب شهر هنگام نصب شیر شناور باید یك فوت ارتفاع اضافی، نسبت به سطح آب مخزن برای آن منظور نمود.
قطر یك مخزن با چنین ظرفیتی 5/4 فوت و ارتفاع آن 5/5 فوت می باشد. این تانك باید مجهز به اتصالات تخلیه و سرریز باشد تا خطر بی آب شدن پمپ و چرخیدن پروانه آن را در هوا به حداقل كاهش دهد.
تجهيزات موگير استخر
وظیفه موگیر، گرفتن مو و سایر موارد خارجی معلق در آب، قبل از ورود به دهانه مکش پمپ می باشد. برای كاركرد مناسب پمپ ها، باید یك موگیر استخر پیش بینی كرد كه كارش گرفتن مو، نخ، پارچه و … می باشد. برای این منظور یك شبكه آشغال گیر قبل از پمپ نصب می گردد.
جنس سبدهای آشغال گیر باید از مواد مقاوم نسبت به زنگ زدگی بوده و به راحتی قابل تمیز كردن باشد این سبدها به صورت كشویی ساخته می شوند.
فیلترها نیز قابلیت گرفتن ذراتی را كه آشغالگیر جذب می كند، دارا هستند ولی به علت اینكه تمیز كردن آنها از اینگونه مواد خارجی دشوارتر است از آشغال گیر قبل از پمپ استفاده می شود.
موگیر استخر (Hair Interceptor)
با استفاده از موگیر استخر، می توان رشته های بلند مو و پارچه را پیش از آنكه وارد پمپ شوند از آب جدا نموده و در نتیجه از پیچیده شدن رشته های مو و پارچه به دور پروانه جلوگیری كرد. شكل زیر یك نمونه صافی از جنس استیل را نشان می دهد كه حاوی اجسام معلق در آب است.
همانطور كه اشاره شد، برای استخرهای كوچك، صافی روی بدنه پمپ و به صورت یك پارچه ساخته می شود به گونه ای كه شبكه صافی در دهانه مكش پمپ قرار می گیرد.
در استخرهای بزرگ كه دارای پمپ های بزرگتری می باشند صافی به صورت قطعه ای مستقل روی خط مكش پمپ قرار می گیرد.
مو و پارچه و اجسامی از این قبیل كه در آب معلق هستند، باید قبل از رسیدن به پمپ ها از آب جدا شوند. موگیرها به دلیل ساختمان ساده و نظافت آسان همچون غربال سبدی شكل این اجسام را در مسیر جریان جمع آوری می كند.
قطر سوراخ های غربال داخل دستگاه باید حداكثر 3 تا 4 میلیمتر و مجموع مساحت آنها برای غلبه بر افت فشار حداقل 10 برابر مساحت مقطع لوله ورودی باشد.
در دو طرف موگیر باید شیر فلكه ای نصب كرد تا هنگام تمیز كردن آن مانع جریان آب به داخل موگیر شود. استفاده از مسیر كنار گذر درست نیست بلكه باید از صافی مزدوج استفاده كرد تا در زمان تمیز كردن وقفه ای در جریان آب ورودی نیافتد.
تجهيزات تصفيه آب استخر
صافی های تصفیه به منظور جداكردن آلودگی ها و ذرات از آب استخر، مورد استفاده قرار می گیرند و در سه نوع می باشند:
- فیلتر شنی استخر
- فیلتر دیاتمی
- پلیمری (فایبرگلاس)
فیلتر شنی استخر (sand filter)
فیلتر شنی استخر تشكیل شده از یك محفظه فلزی یا فایبرگلاس مقاوم نسبت به فشار آب و دانه های شن، یا همان سیلیس، كه در اندازه های مختلف چهار گوش به صورت لایه لایه در آن قرار گرفته است.
لایه ها براساس اندازه دانه های شن از شن درشت تا شن ریز از پایین به بالا طبقه بندی می شود. معمولا در فیلترهای شنی ترتیب دانه بندی لایه ها از پایین به بالا به صورت زیر می باشد:
- سیلیس نمره چهار از قطر 8 میلی متر تا 12 میلی متر_تقریبا به ارتفاع 5 س
- سیلیس نمره سه از قطر 4 میلی متر تا 6 میلی متر_تقریبا به ارتفاع 15س
- سیلیس نمره دو از قطر 2 میلی متر تا 4 میلی متر _ تقریبا به ارتفاع 55 س
- سیلیس نمره یك از قطر 0.5 میلی متر تا 1.5 میلی متر _ تقریبا به ارتفاع 25 س
در مجموع، كل ارتفاع تانك تصفیه 150 سانتیمتر بوده و با توجه به مطالب فوق كل ارتفاع دانه های سیلیس داخل تانك 100 سانتیمتر خواهد شد و 50 سانتیمتر بالای تانك خالی است.
این ارتفاع باعث می شود تا در هنگام شتشوی معكوس، دانه سیلیس به خارج تانك منتقل نشود. سیلیس با مشخصات لازم به صورت كیسه ای در بازار موجود است.
مراحل تصفیه در فیلترهای شنی
مراحل تصفیه در فیلتر شنی استخر به این صورت است كه آب برگشتی استخر از بالا بر روی لایه های شن ریخته می شود و پس از عبور از لایه های مختلف شن ذرات معلق خود را باقی می گذارد و از انتهای مخزن خارج می گردد پس از مدتی كاركرد، صافی كثیف می شود و فشار آب ورودی به صافی ها افزایش می یابد لذا صافی باید تمیز گردد.
به عبارت دیگر صافی ها پس از مدتی كاركرد ذرات معلق چربی داخل آب را به خود جذب می نمایند كه این مسئله باعث می شود آب به راحتی از صافی عبور نكند و در نهایت افت فشار در صافی زیاد شود.
افزایش فشار در فشار سنج ورودی صافی و یا كاهش آب در ورودی های استخر نشانگر این مسئله است كه صافی ها كثیف شده اند و باید تمییز گردند.
هر زمان كه اختلاف فشار بین قسمت ورودی و خروجی صافی شنی حدود 5/3 متر بیشتر از اختلاف فشار در حالت معمولی كه صافی تمیز است گردد، نشان دهنده آن است كه صافی باید شستشو شود.
تمیز كردن صافی های شنی
برای تمیز كردن صافی های شنی، مسیر جریان آب پمپ را توسط تعدادی از شیرها كه به همین منظور پیش بینی شده برعكس می كنند تا آب از پایین وارد صافی شود در نتیجه ذراتی كه بر روی لایه های شن باقی مانده اند جدا شده و از بالای صافی تخلیه می گردند. این عمل را اصطلاحا پس شویی یا (back wash) می گویند.
از طرفی گذر حجمی آب برای این كار دو تا چهار برابر دبی تصفیه آب استخر در حالت عادی است و همانطور كه اشاره شد برای جلوگیری از هدر رفت ماده صافی در بالای سطح بستر شن ها باید یك فاصله آزاد 50 تا 70 سانتی در نظر گرفت شود.
سرعت آب بر روی بستر صافی های شنی برای تصفیه آب استخر از طرف سازنده دستگاه اعلام می شود و معمولا در حالت معمولی حدود 4 (gpm) بر فوت مربع (10 مترمكعب در ساعت بر متر مربع) می باشد.
عوامل تاثیرگذار بر عملکرد صافی شنی استخر
تصفیه آب استخر در صافی های شنی به دو عامل، یكی سطح صافی و دیگری ارتفاع سیلیس، بستگی دارد و برای بالا بردن راندمان دستگاه باید قبل از ورود آب به دستگاه، مواد منعقد كننده (زاج) زد تا تصفیه به نحو مطلوب تری صورت پذیرد.
تعداد صافی شنی همیشه بیش از یك دستگاه طراحی و انتخاب می شود تا در هنگام پس شویی یك واحد بتوان از دیگری استفاده كرد. صافی های شنی به دو صورت عمودی و افقی ساخته می شود.
در شكل زیر نمونه ای از دو مدل فلزی و پلیمری (فایبرگلاس) صافی كه در استخرهای بزرگ و خانگی كاربرد دارد مشاهده می نمائید. در فیلترهای فایبرگلاس قدرت تصفیه گاهی تا 22(gpm) بر فوت مربع انجام پذیر است.
توزيع و تهويه فضای استخر
امروزه در استخرها سیستم مكانیكی تهویه (اجباری)، برای فضای پیرامونی كاسه استخر بدلیل مقدار بالای رطوبت و مواد شیمیایی (گاز كلر) موجود در هوا بطور مستقیم پیش بینی می گردد.
اما در مواردی حجم هوای محیط استخر می تواند برای تهویه توالت ها و دوش ها نیز به كار رود، اما بهتر است كه از این روش استفاده نشود و این محیط ها دارای سیستم تهویه مستقل باشند.
تصویر 2-1 كانال تهویه مستقل توالت ها را نشان می دهد كه پس از بهره برداری، بخاطر پاره‌ای از مشكلات بعدا نصب شده است.
در رختكن ها دریچه تخلیه را در ارتفاعی نزدیك كف تعیین می كنند تا جمع آوری و بیرون راندن بوهای نامطبوع به طور سریعتر انجام گیرد. برخلاف محیط استخر، رختكن ها و اطاق های اداری باید دارای فشار مثبت بوده كه برای تحقق این امر سیستم تهویه فضای استخر به طور جداگانه نیاز است.
تهویه اجباری هوای فضای استخر موجب تحمیل بار حرارتی بر روی دستگاه های گرمایشی در طول فصل زمستان می شود. چنانچه قبلا گفته شد، سیستم تهویه فضای استخر (فن ها) سهم زیادی در محاسبه بار گرمایشی ساختمان به خود اختصاص می دهد، بویژه آنكه سیستم های تهویه مطبوع استخر برای استفاده 100% هوای تازه جهت رطوبت زدایی استفاده می شوند.
تعیین ظرفیت سیستم تهویه فضای استخر
عوامل مهمی كه لازم است در تعیین ظرفیت سیستم تهویه فضای استخر در نظر گرفته شود بشرح ذیل خلاصه می شود:
- برطرف كردن رطوبت
- تامین هوای تازه جهت تنفس افراد حاضر
- جلوگیری از پدیده تعریق و یا كاهش اساسی آن
- جلوگیری از انتشار قابل ملاحظه بوهای نامطبوع
البته در نظر گرفتن نقش تعیین كننده چهار عامل مذكور برای محاسبه دقیق هوای تازه تا حدی مشكل است، جریان هوایی كه در اثر اگزاست هوای داخل به خارج ایجاد می شود، باید به اندازه ای باشد كه توانایی بیرون راندن بخار حاصل از تبخیر سطحی آب استخر و سطوح پیرامونی آن را داشته باشد.
آنچه توصیه می شود مقدار 2 تا 4 بار تعویض هوا در ساعت می باشد.
جدول زیر دفعات تعویض هوا را برای فضاهای آبی مشخص می كند:
|
نوع فضا |
دفتر |
استخر با تماشاچی |
استخر بدون تماشاچی |
رختكن |
سرویس بهداشتی |
|
دفعات تعویض هوا |
3 |
4 تا 6 |
2 تا 4 |
4 |
5 |
از آنجائیكه در استخرهای سرپوشیده انتخاب دفعات تعویض هوا در تعیین سرعت هوای ورودی (تازه) و خروجی (نامطبوع) نقش مهمی دارد، دقت در انتخاب ظرفیت دستگاه های تهویه شرایط مطلوبی را برای شناگران فراهم می آورد.
سرعت هوا در ارتفاع 4/2 متر بالای كف اطراف استخر نباید از (FPm) 25 یا 7/5 (m/min) بیشتر باشد. در منطقه شیرجه استخر، سرعت هوا باید در تمام نقاط فضایی كه شیرجه زن حركت می كند كمتر از مقدار فوق باشد.
در استخرهایی با محل مجزای تماشاچی، سرعت هوا می تواند تا 40 یا (FPm) 50 معادل (12 تا 15(m/min) در محل نشستن تماشاچی ها افزایش پیدا كند، مگر اینكه محل نشستن تماشاچی ها در جایی باشد كه شناگران نیز حضور دارند.
شرايط سايكرومتريك استخر(psychrometric)
در فضاهای سرپوشیده، گرم كردن آب استخر می تواند موجب تبخیر 100 گالن آب یا بیشتر در روز و اضافه شدن آن به هوای درون سالن شود.
این مجموعه ها بدلیل وجود رطوبت و تقطیر بخار، محیط های خورنده محسوب می شوند كه در طراحی سیستم های گرمایش، تهویه مطبوع و تامین هوای تازه باید شرایط آسایش برای شناگران و تماشاچیان فراهم گردد.
اولین گام در طراحی برای استخرهای سرپوشیده بررسی اختلاف بین درجه حرارت هوا و آب استخر است كه آن را باید در حد 3 درجه فارنهایت و حداكثر 5 درجه فارنهایت حفظ نمود (هوا گرمتر از آب استخر است).
درجه حرارت آب استخر
درجه حرارت مناسب برای آب استخر 82 تا 83 درجه فارنهایت (27.5 تا 28.5 درجه سانتیگراد) است. شناگران حرفه ای ممكن است كه 78 درجه فارنهایت (25.5 درجه سانتیگراد) را ترجیح بدهند، در حالیكه مسن ترها در درجه حرارت 84 تا 86 درجه فارنهایت (29 تا 30 درجه سانتی گراد) راحت تر هستند.
در جدول ذیل دما و رطوبت لازم برای انواع استخر آمده است:
| نوع استخر | دمای آب استخر(F) | مشخصات هوای فضای استخر |
| آموزشی | 77 | RH 50-60% – Dewpoint64 – DB80 |
| عمومی | 80 | RH 50-60% – Dewpoint66F – DB82F |
| ورزشی | 75 | RH 50-60% – Dewpoint63 – DB78 |
| مسكونی | 84 | RH 50-60% – Dewpoint73F – DB86F |
| درمانی | 90 | RH 50-60% – Dewpoint73F – DB86F |
در شرایط سایكرومتریك چنین فضایی باید به میزان رطوبت كه تقریبا %50 تا %60 است و همچنین نقطه شبنمی كه به اندازه كافی از دمای محیط پایین تر باشد، توجه نمود.
مقدار رطوبت هوای استخر نباید از مقادیر تعیین شده كمتر باشد چرا كه باعث افزایش تبخیر آب و بدنبال آن افزایش بار گرمایی استخر خواهد شد و مهم تر از همه، بالا بودن رطوبت باعث خوردگی شدید و رشد كپك می شود.
بدیهی است مشخصات سایكرومتریك چنین فضایی با این خصوصیات باید از سایر فضاها و اتاق ها جدا باشد و انتقال هوا از راه های خروجی و پنجره ها كنترل گردد.
وجود دیوار خارجی یا شیشه های مشرف به هوای آزاد، كنترل تقطیر بخار را مشكل می كند، مادامی كه دمای این سطوح بالاتر از نقطه شبنم نگه داشته می شود
تقطیر روی آنها صورت نگرفته و صدمه ای به سازه وارد نمی شود كه یكی از موثرترین روش ها برای رفع این مشكل محوطه استخر باید حدود (inw)%5 تا (inw)%51 كمتر از فضاهای مجاور باشد، با این كار انتقال رطوبت هوای سالن و بوی مواد ضدعفونی كننده محلول در آب به مكان های دیگر به حداقل می رسد.
دفع رطوبت هوای استخر
برای دفع رطوبت موجود در فضا باید از تغذیه هوای تازه استفاده شود این مقدار باید به اندازه ای باشد كه رطوبت موجود در هوا را كاملا جذب و به خارج منتقل كند.
برای اینكه كوران هوا باعث ناراحتی شناگران نشود دفعات تعویض هوا در محیط استخر 2 تا 4 مرتبه در ساعت در نظر گرفته می شود مگر آنكه گنجایش سالن برای تماشاچی زیاد باشد كه در این صورت جهت آسایش تماشاچیان می توان 6 تا 8 بار در ساعت تعویض هوا را انجام داد.
انتقال هوای سالن به بیرون باید از بالاترین نقطه ممكن صورت گیرد تا هوای هیچ قسمتی ساكن نمانده و از تقطیر رطوبت ناشی از سكون هوا جلوگیری شود.
در مورد محل نصب دریچه های تهویه توصیه معمول این است كه دریچه های ورودی هوای تازه ودریچه تخلیه هوای استخر در سقف، نزدیك یكدیگر قرار نگیرند تا نوعی جریان هوا بین آنها ایجاد گردد.
عایق كاری رطوبتی جداره ها اهمیت خاصی دارد و برای سقف كاذب اینگونه محیط ها باید تهویه لازم در نظر گرفته شود. موثرترین راه برای جلوگیری از پدیده تعریق در فضاهای كاذب گرم نگه داشتن معمولی با یك یا چند هیتر و تهویه مناسب این فضاهاست. دمای آب و محیط فضاهای آبی بصورت ذیل است:
|
فضا |
آب |
محیط |
||
| دما(F) | دما(C) | دما(F) | دما(C) | |
| استخر | 80 | 7/26 | 83 | 3/28 |
| جكوزی | 113 | 45 | 83 | 3/28 |
| سونای خشك | 122 | 50 | — | — |
| سونای مرطوب | 110 | 43 | — | — |
| حوضچه آب سرد | 68 | 20 | — | — |
| سرویس های بهداشتی | — | — | 70 | 1/21 |
| محوطه دوش ها | — | — | 70 | 1/21 |
منبع : كتاب طراحی نگهداری تاسیسات مكانیكی آبی (استخر-سونا-جكوزی)
استخر جکوزی آماده درمانی با تجهیزات طبی داخل آب
شما می توانید تمامی تجهیزات جانبی استخر و همچنین پیاده سازی پروژه های استخر خود را به مشهدبویلر – صنایع دما بخار مشهد، بسپارید.
جهت اطلاع از تجهیزات استخر،سونا و جکوزی و فروش تجهیزات استخر با کارشناسان ما ارتباط حاصل فرمایید:
۰۹۰۵۴۲۷۱۷۲۰-۰۵۱۳۸۴۷۲۵۳۶
! کپی ممنوع * استفاده از مطالب این سایت فقط با ذكر نام منبع بلامانع می باشد * کپی ممنوع !
