تله بخار چیست؟ تله بخار یکی از اجزاء ضروری سیستم بخار است و عنصر مهمی در مدیریت مناسب بخار و آب مقطر محسوب می شود.
وظیفه آن نگهداشتن بخار در طول فرآیند می باشد. این امر برای استفاده حداکثر از حرارت آن و عبور دادن آب مقطر و گازهای چگالی ناپذیر و هوا در زمان های مناسب می باشد.
بعضی از تله های بخار، آب مقطر را به صورت پیوسته و بعضی دیگر به صورت متناوب خارج می کنند.
در سراسر دنیا تله بخار واحدی که برای همه کاربردها مناسب باشد وجود ندارد. انتخاب تله بخار مناسب به منظور عملکرد سیستم بخار با راندمان بالا، موضوعی پیچیده می باشد.
تله های بخار بخش مهمی از سیستم شبکه توزیع بخار محسوب می گردند.
وظیفه اصلی آنها تخلیه آب مقطر از سیستم و ارسال آن به خطوط مربوطه و ممانعت از خروج بخار می باشد. تله بخار کاربرد فراوانی در صنعت به ویژه صنعت نفت دارد که بعضی از کاربردهای مهم آن عبارتست از:
افزایش کیفیت بخار موجود در خط اصلی بخار از طریق خارج کردن آب مقطر بـه عنوان پل ارتباطـی خـط لولـه بخـار (Steam supply)
خط تخلیـه آب مقطر.
قرار گرفتن در مسیر سیال خروجی (بخار) از پوسته یا لوله مبدل های حرارتی به منظور عملکرد صحیح یک سیستم بخار. هر تله بخار می بایستی بدون عبور بخار، آب مقطر را از خود عبور دهد.
تله بخار در صنعت
تله های بخار از کار افتاده
وجود تله های بخار از کار افتاده، نشانگر وجود یک منبع اتلاف انرژی می باشد. در یک واحد بزرگ صنعتی، بررسی فراگیر تله های بخار به منظور بازرسی هر یک از آنها الزامی است.
زیرا بواسطه این بازرسـی، عملکرد آنها و هزینه کلی اتلاف انرژی بخار مشخص شود.
بعنوان مثال طبق بررسی های انجام شده از ۱۰۰۰ تله بخار بکار رفته در یک سیستم، ۲۵۰ مورد دارای تلفات کلی بخار به میزان ۴۷۸۳ پوند در ساعت بوده است.
که هزینه سالانه ای بالغ بر ۲۳۶,۵۲۰ دلار را در پی داشته است. تله های بخار بوسیلـه سازنده های متعـددی تولیـد می شونـد و دارای طرح ها، اندازه هـا و خصوصیات عملیاتی متنوعی می باشند.
بعضی از تله های بخار، آب مقطر را به صورت پیوسته و بعضی دیگر به صورت متناوب ( بعد از جمع شدن آب مقطر و پر شدن تله از آن ) خارج می کنند.
به هر حال در سراسر دنیا تله بخار واحدی که برای همه کاربردها مناسب باشد وجود ندارد. انتخاب تله بخار مناسب به منظور عملکرد سیستم بخار با راندمان بالا، موضوعی پیچیده و بحرانی می باشد.
به طور کلی تله بخار یکی از اجزاء ضروری سیستم بخار است و عنصر مهمی در مدیریت مناسب بخار و آب مقطر محسوب می شود.
وظیفه آن نگهداشتن بخار در طول فرآیند برای استفاده حداکثر از حرارت آن و عبور دادن آب مقطر، گازهای چگال ناپذیر ( Incondensable gas) و هوا در زمان های مناسب می باشد.
انواع تله بخار
- تله های شناور
- تله نوع سطل باز
- تله های سطل وارونه
- تله ترمودینامیک
- تله ترموستاتیک انبساط فلزی
- تله ترموستاتیکی فشار متعادل
- تله دو فلزی (بی متال)
از انواع تله بخار می باشد.
به هر حال همیشه مرسوم بوده است به تله های بخار به صورت مستقل نگاه شود. اثر آنها بر روی سیستم بخار، اغلب در نظر گرفته نمی شود.
مسائل ذکر شده ذیل، اهمیت نگاه کلی به سیستم در انتخاب تله بخار مناسب را مطرح می کند:
آیا واحد سریعا به دمای عملیاتی می رسد؟
آیا پاسخ آن نسبت به افزایش درجه حرارت کند بوده و عملکرد (بازده) آن پایین تر از حد مورد انتظار است؟
آیا سیستم بدون مشکل است؟
یا استفاده از تله بخار نامناسب منجر به پدیده های ضربه قوچ، خوردگی و یا نشتی شده؟
آیا هزینه تعمیرات را بالا برده است؟
آیا طراحی سیستم، اثری منفی بر روی طول عمر و راندمان تله های بخار داشته است؟
به طور کلی مشکلات ناشی از انتخاب نامناسب تله های بخار به صورت پنهان اثر خود را در سیستم نشان می دهند.
در بعضی از مواقع تله های بخار به طور کامل مسدود می شوند بدون اینکه مشکلی جدی بوجود آید. به عنوان مثال یک تجزیه کننده صنعتی (Industrial digester) را در نظر بگیرید که به دلیل مسدود شدن یکی از تله های بخار، آب مقطر از یکی از خروجی های آن بطور کامل تخلیه نمی شود.
در این شرایط اغلب مواقع آب مقطر باقـی مانده به نقاط تخلیه دیگر منتقل می شود تا از آنجا تخلیه گردد. اگر این نقاط تخلیه هم مسدود باشند مشکلی جدی پیش خواهد آمد ولی احتمال مسدود بودن همزمان همه نقاط کم است.
باید به این نکته توجه گردد که مشکلات ناشی از فرسایش شیرهای کنترل، نشتی و کاهش بازده واحد بوسیله توجه ویژه به تله های بخار رفع می گردد.
تله های بخار اگرچه دارای ابعاد کوچکی می باشند ولیکن از اهمیت بالایی برخوردارند که این اهمیت معمولا نادیده گرفته می شود.
استهلاک در هر سیستم، امری طبیعی است. که تله های بخار به عنوان جزئی از سیستم از این امر مستثنـی نمی باشند.
هنگامی که تله های بخار در حالت باز از کار می افتند مقدار مشخصی از بخار به خط برگشتی آب مقطر وارد می گردد.
خوشبختانه در حال حاضر وسایل تشخیص سریع عبور بخار از تله بخار برای مصرف کنندگان موجـود است.
مرجع : برگرفته از کتاب تاسیسات بخار
در ادامه کلیپی از نحوه کار تله بخار مشاهده می کنید
مقالات مرتبط:
نگهداری و رفع عیب تله های بخار – بخش اول
