تست هیدرواستاتیک دیگ بخار- تست ضخامت سنجی

تست هیدرواستاتیک دیگ بخار چیست

انجام تست هیدرواستاتیک دیگ بخار یا تست فشار از الزامات امنیتی دیگ بخار می باشد. از آنجایی که دیگ بخار یکی از اجزای کلیدی در فرآیندهای گرمایش و تولید انرژی مورد نیاز صنایع مختلف می باشد. در صورت بروز هرگونه مشکل برای آن ممکن است عملیات کاری مجموعه به طور کلی متوقف شود.

به همین دلیل امنیت و کارایی آن اهمیت ویژه ای دارد. لذا دیگ بخار باید بطور دوره ای و منظم مورد بازرسی قرار گرفته و عملکرد آن بررسی شود در صورت بروز مشکل رفع آن در مراحل اولیه بسیار آسانتر می باشد.

 

انواع تست دیگ بخار

از نظر زمان انجام تست های دیگ بخار در سه دسته تست های در حین ساخت و پیش از راه اندازی، در زمان راه اندازی و بصورت دوره ای و پس از راه اندازی قرار می گیرد.

مطلب پیشنهادی: اپراتوری و نگهداری دیگ بخار بصورت صحیح

تست های دیگ بخار انواع مختلفی نیز دارند:

  • تست هیدرواستاتیک دیگ بخار که در این مطلب به آن اشاره می شود
  • تست ضخامت سنجی دیگ بخار نیز یک تست دیگ برای این دستگاه می باشدکه بصورت دوره ای باید صورت پذیرد
  • تست گرم دیگ بخار است که در آن فشار سوئیچ ها، مشعل ها و لول سنج ها و کلیدهای کنترل کننده بررسی می شود.
  • تست پنوماتیک

 

۱- تست هیدرواستاتیک

با انجام این تست از نشتی نداشتن قسمت های مختلف دیگ بخار مثل اتصالات جوش، محل خمیدگی لوله ها و … مطمئن می شویم. در این تست که به نام تست فشار هم شناخته شده است مقاومت بخش های مختلف دیگ بخار از جمله خط لوله، سیلندر گاز، دیگ بخار و حتی مخازن سوخت سنجیده شده و برای اطمینان از عدم نشتی مورد بازرسی قرار می گیرند.

مخزن یا لوله ها با یک مایع مثل آب پر شده و فشار زیادی به آن وارد می شود. بعد از قرار گرفتن تحت فشار بالا در صورت بروز نشتی نسبت به رفع آن اقدام می شود.

 

سوال: کدام بخش های دیگ بخار در زمان تست هیدرواستاتیک درگیر هستند؟

تقریبا همه قسمت های دیگ بخار در حین انجام تست هیدرواستاتیک درگیر و تحت فشار هستند. این بخش ها شامل لوله های دیگ بخار، درام بخار، بدنه کوره بویلر، لوله های اشباع، اکونومایزر و بطور کلی لوله کشی داخلی و خارجی دیگ بخار می باشد.

تست دیگ بخار

یک چک لیست کامل از همه عملیات لازم قبل از تست هیدرواستاتیک

  1. نصب بویلر تکمیل شده باشد
  2. داخل دیگ عاری از هر ماده خارجی باشد
  3. از تجهیزات استاندارد در قسمت های تحت فشار مانند کوره درام و واشرها استفاده شود.
  4. اطمینان از آماده بودن همه سیستم های تخلیه برای انجام تست
  5. باز کردن همه شیرهای ایمنی
  6. اطمینان از کالیبره بودن فشارسنج
  7. فشار پمپ آزمون باید از فشار تست بالاتر باشد
  8. پمپ مورد استفاده برای تست باید تجهیزاتی مانند فشار سنج و شیر خروج را شامل شود.
  9. جهت بررسی داخل دیگ بخار یک عدد لامپ ۲۴ ولتی وجود داشته باشد
  10. آب مورد نیاز برای انجام تست باید در دسترس باشد.
  11. اطمینان از برقراری پارامترهای شیمیایی مورد نظر از قبیل:
    1. دمای آب از ۲۱ درجه سلسیوس بیشتر باشد
    2. مقدار PH آب در حدود ۸ تا ۹ باشد
  12. شیر خروجی بخش های مختلف باز باشد
  13. همه دستگاه های اندازه گیری فشار و دما غیر از دستگاه های مورد نیاز برای تست از بویلر جدا شوند.

 

نحوه انجام تست هیدرواستاتیک دیگ بخار

بوسیله پمپ، دیگ بخار را پر نموده و در هر زمان که آب از سوراخ مخزن بیرون آمد دریچه مربوط به آن را می بندیم. بعد از اطمینان از بسته بودن همه دریچه های بویلر می توانید تست هیدرواستاتیک را شروع نمایید و فشار به تدریج اضافه می شود.

وقتی فشار به حد تعریف شده در زمان طراحی دیگ بخار رسید آن را به مرور افزایش می دهیم تا به میزان فشار تست هیدرواستاتیک برسد. در زمان انجام تست و افزایش تدریجی فشار از نزدیک بر فرآیند تخلیه از دریچه اصلی بویلر و همچنین توربین تخلیه کناری بویلر نظارت می کنیم.

 

هنگام نظارت بر اجرای آزمون استاندارد فشار آب برای هر مخزن یا به اختصار تست هیدرواستاتیک به سه سوال اساسی زیر باید پاسخ داده شود.

  1. چگونه تجهیزات و دیگ بخار را برای تست آماده کنیم؟
  2.  دستورالعمل تست هیدرواستاتیک دیگ بخار چگونه است؟
  3. هدف از این تست چیست؟
  • آماده سازی تجهیزات و دیگ بخار

آزمون باید پس از هر نوع عملیات حرارتی و تنش زدایی اجرا شود. آن دسته از اجزای مخزن مانند لوله های قابل انعطاف،غشاها و میانبندها (دیافراگم ها) و اتصال هایی که یارای تحمل فشار آزمون را ندارند، باید پیش از آزمون برداشته شوند.

دمای محیط باید بالاتر از صفر درجه (ترجیحا میان ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد) و بالاتر از دمای انتقال شکست فرد برای ماده مخزن باشد (برای این منظور اطلاعات آزمون مکانیکی را وارسی کنید.)

  • دستورالعمل تست هیدرواستاتیک دیگ بخار

  1. تمام گشودگی ها و حفره ها را با فلنج محکم ببندید
  2. برای این کار از پیچ و مهره مناسب به جای قلاب G شکل استفاده کنید
  3. دو فشارسنج و ترجیحا در دو نقطه جداگانه در بالای مخزن باید به کار رود
  4. برای ایمنی بیشتر لازم است همه هوای درون مخزن تخلیه شود. وارسی کنید که نازل هواگیری حتما در بالاترین نقطه مخزن قرار داشته باشد و به هنگام شروع پمپ کردن فشار به تدریج بسته شود. به گونه ای که همه هوای مخزن تخلیه شود. بهترین کار این است که اگر می توانید خودتان حتما بر انجام این کار نظارت کنید.
  5. پمپ کردن فشار باید به آهستگی (با پمپ رفت و برگشتی کم ظرفیت) انجام شود تا از وارد آمدن فشار ناگهانی دینامیکی به مخزن جلوگیری شود.

میزان فشار آزمون در ASME VIII و BS 5500 و یا دیگر دستورالعمل ها و استاندارهای مربوطه مشخص شده است و این فشار به اندازه ای است که تنش بیش از حد از اندازه به مخزن وارد نشود (مگر در موارد بسیار خاص). اگر در این باره دچار شک و تردید هستید ۱۵۰ درصد فشار طراحی را انتخاب کنید.

۶. پمپ را از مخزن جدا کنید و مخزن را دست کم به مدت ۳۰ دقیقه تحت فشار نگه دارید.

  • هدف تست هیدرواستاتیک دیگ بخار

نشتی ها: برای پدیدار شدن نشتی ها به زمان نیاز است. به ویژه پیرامون درز جوش ها و جوشکاری نازل ها را وارسی کنید. هر نوع رطوبت و شبنم را با استفاده از هوای فشرده بزدایید و مخزن را خشک کنید در غیر اینصورت ممکن است نشتی های ریز و کوچک از دید شما پنهان بماند معمولا نشتی از محل ترک یا حفره روی می دهد.

افت فشار: مراقبت افت فشار در فشارسنج ها باشید. هیچ افت فشار قابل مشاهده ای  پذیرفتنی نیست.

انحراف و اعوجاج سطح فلنج ها: انحراف و اعوجاج سطح فلنج ها را با اندازه گیری بسیار دقیق وارسی کنید. از آنجایی که کرنش های اصلی بسیار کوچک هستند قادر نخواهید بود هیچ یک از کرنش های اصلی مخزن را اندازه گیری کنید.

اگر با هر مورد مشکوکی روبرو شدید دستور تکرار آزمون را صادر کنید. هیچ ضرری به دنبال نخواهد داشت.

 

مشاهده مطلب در قالب فایل پی دی اف (pdf)

نکات مهم در آزمون فشار آب (تست هیدرواستاتیک) برای دیگ بخار و مخازن

تست هیدرواستاتیک pdf
مشاهده مطلب در قالب تصویر (jpg)عکس تست هیدرواستاتیک

 

۲- تست پنوماتیک

در تست پنوماتیک هوا توسط کمپرسور به درون مخزن وارد می شود و محل های مستعد خوردگی مانند محل جوش داده شده را با کف صابون می پوشانند در صورت تشکیل حباب محل نشتی را جهت رفع شان مشخص می کند.

 

چرا تست پنوماتیک خطرناک است؟

آزمایش پنوماتیک به دلیل مقدار انرژی ذخیره شده در گاز فشرده خطر قابل توجهی دارد. پارگی می تواند منجر به انتشار انرژی انفجاری شود. به عنوان مثال، انفجاری به ارتفاع ۲۰۰ فوت (۶۰ متر) از ۳۶ اینچ.

ایمن ترین نوع تست فشار چیست؟

آزمایش هیدرواستاتیک روش ارجح آزمایش است زیرا انرژی ذخیره شده به میزان قابل توجه کمتری تولید می کند و بنابراین خطر کمتری برای کارگران دارد. در این نوع آزمایش، یک مایع، معمولاً آب، قبل از اینکه با هوا یا گاز تحت فشار قرار گیرد، به داخل سیستم پمپ می شود.

حداکثر فشار تست پنوماتیک چقدر است؟

  1. فشار تست پنوماتیک نباید کمتر از ۲ و نه بیشتر از ۱.۵ برابر فشار طراحی سیستم لوله کشی باشد.
  2. این فشار نباید از حداکثر فشار مجاز تست هر جزء غیر ایزوله تجاوز کند. فشار باید به طور مداوم برای حداقل زمان ۱۰ دقیقه حفظ شود.

هنگام تست پنوماتیک مخزن تحت فشار چه اقدامات احتیاطی باید انجام شود؟

لازم است که فاصله ایمن، همانطور که در روش آزمایش مشخص شده است، با قرار دادن موانع مناسب برای محدود کردن پرسنل غیر ضروری از منطقه آزمایش شناسایی شود.

لازم است که محافظ فشار بیش از حد وجود داشته باشد و روی کمتر از ۵۰ psi یا ۱۰ درصد بالاتر از فشار تست تنظیم شود.

برنامه نگهداری و تعمیرات دیگ های بخار بهمراه بازرسی دیگ بخار بصورت منظم و مدون می تواند منجر به افزایش طول عمر دیگ بخار و افزایش میزان بهره وری و کاهش هزینه ها و همچنین ایمن شدن دیگ بخار شود.

بازدید قسمت های دیگ بخار

  • بازدید داخل محفظه آبگیر
  • بازدید داخل محفظه احتراق (کوره)
  • بررسی صحت عملکرد تجهیزات کنترلی مانند لول کنترل، سنسور مشعل، پرشر سوئیچ، ترموستات اگزوز و غیره

 

ضخامت سنجی

در مبحث بازرسی فنی دیگ بخار بایستی عمدتا در فصل گرم سال انجام شود، در خیلی مواقع بعد از بازرسی فنی دیگ بخار واشر نسوز درب شبکه جلو و درب عقب و درب کوره از بین می رود و قابل استفاده نمی باشد.

همچنین سیمان درب کوره نیز احتمالا دیگر قابل استفاده نمی باشد، لذا بهتر است فرآیند بازرسی دیگ بخار در فصل گرم سال و در فصلی که نیاز مبرمی به دیگ بخار نیست انجام شود که مدت زمان لازم برای خوابیدن دیگ داشته باشیم.

در بعضی از بازرسی های فنی دیگ بخار شاهد وجود دوده در شبکه جلو و شبکه عقب و پاس ۲ و کوره می باشید که بایستی کاملا تمیز شود تا بتوان ضخامت سنجی را انجام داد.

 

۳- تست ضخامت سنجی دیگ بخار

تست و بازرسی دیگ بخار و مخازن تحت فشار از اهمیت بالایی برخوردار است که در صورت بی توجهی به آن می تواند موجب اتفاقات ناگواری از جمله انفجار بویلر گردد. یکی از مهم ترین تست های بازرسی دیگ بخار، تست ضخامت سنجی آن می باشد که به صورت دوره ای انجام می‌شود.

بدلیل وجود حرارت بسیار زیاد در داخل دیگ بخار و همچنین مخازنی که تحت فشار کار می کنند بعد از مدتی در داخل و خارج سطوح دیگ بخار و لوله های آن نوعی اکسید آهن سخت تشکیل می شود.

این اکسید آهن که در دماهای بالا ایجاد می شود از رسیدن حرارت به داخل دیگ جلوگیری می کند و در حقیقت مثل یک عایق حرارتی می باشد.

به همین دلیل یکی از تست های مهم در تست دیگ بخار، بررسی ضخامت دیگ بخار است که باید بصورت مرتب و در فواصل معین و حداقل سالی یکبار انجام شود که در صورت عدم انجام دادن آن ممکن است باعث بوجود آمدن مشکلات جدی در صنایع، نیروگاه ها، پتروشیمی و کارخانجاتی که از دیگ بخار برای تولید انرژی استفاده می کنند، بشود.

 

مراحل و ابزار تست دیگ بخار

یکی از مراحل تست دیگ بخار، تست ضخامت سنجی دیگ بخار است که معمولا با کمک دستگاه UT و با روش التراسونیک و ترانسفورماتورهای صوتی – الکترومغناطیسی انجام می شود.

با اسکن سطح قطعه خروجی به صورت یک گراف نمایش داده می شود که میزان ضخامت هرکدام از اجزای دیگ را نمایش می دهد. در صورتی که ضخامت اندازه گیری شده استاندارد نباشد، بدلیل وجود خطر انفجار، از ادامه کار دیگ جلوگیری می شود.

دستگاه تست ضخامت سنجی

آماده سازی دیگ بخار برای تست ضخامت سنجی

قبل از انجام تست ضخامت سنجی باید نقاط مختلف دیگ بخار تمیز باشد. بعد از آن با کمک گریس مخصوص سطوح مورد نظر را چرب کرده و دستگاه UT را برروی نقاط مختلف قرار می دهیم. دستگاه با دریافت امواج و نمایش آن در مانیتور مخصوص میزان ضخامت بخش های مختلف را محاسبه می کند.

 

بازرسی دیگ بخار با مجوز اداره استاندارد

بعد از اینکه تست ضخامت سنجی و هیدرواستاتیک با موفقیت انجام شد، تست گرم که شامل سنجش فشار سوئیچ، لول سنج، کلیدهای کنترل و مشعل ها می باشد، انجام می شود که در صورت تایید این تست، تاییدیه کتبی که شامل گواهینامه تست هیدرواستاتیک و پلاک استاندارد است، صادر می شود.

 

سوالات

۱- بر اساس کدام آیین نامه یا قانونی بایستی تست و بازرسی دیگ بخار و دیگ آبگرم انجام شود؟

بر اساس ماده ۹ آیین نامه حفاظتی “مولد بخار و دیگ های آبگرم”، جهت دانلود می توانید به قسمت دانلود ها مراجعه نمایید.

۲- مدت اعتبار گواهینامه سلامت دیگ های بخار چقدر می باشد؟

یکسال می باشد اما در صورت انجام تعمیرات اساسی گواهینامه باطل می گردد.

۳-مزایای گرفتن گواهینامه چه می باشد؟

۱- ایمن تر شدن تجهیز،

۲- جهت اخذ گواهینامه های IMS ، بایستی این تست انجام شود،

۳- بسیاری از شرکت های بیمه گذار در صورت نداشتن گواهینامه، از پرداخت کامل خسارت احتمالی خودداری می نمایند.

۴ – بر اساس آیین نامه مذکور الزامی باشد.

تعمیر و نگهداری سالانه دیگ های بخار

این موارد نگهداری باید یک بار در سال توسط پیمانکار گرمایش بین فصول گرمایش انجام شود:

سطوح جانبی آتش را بازرسی و تمیز کنید.

تمام مواد نسوز مشعل را بازرسی کنید.

تمام واشرهای منهول را از نظر نشتی بازرسی کنید.

تمام شیرهای سیستم را بازرسی و تست کنید.

تمام شیرهای ایمنی را بازرسی و تست کنید.

قطع آب کم را تمیز کرده و بازسازی کنید.

تمام کنترل های عملیاتی را مجددا کالیبره کنید.

تعمیرات اساسی پمپ آب تغذیه.

گیرنده میعانات گازی را تمیز کنید.

پایانه های برق را بازرسی کنید.

اتوماسیون دیگ بخار را به حالت تابستانی تغییر دهید.

سطح روغن سوخت را بررسی کنید.

دودکش ها را تمیز و بازرسی کنید.

دیگ و اجزای آن را تمیز و تنظیم کنید

نگهداری دوره ای دیگ های بخار

این موارد باید توسط کارکنان تعمیر و نگهداری ساختمان به طور مستمر یا هر چند وقت یکبار که در زیر نشان داده شده است بررسی شوند:

سطح مناسب روغن را در مخزن روغن کمپرسور (روزانه) بررسی و حفظ کنید. از روغن SAE 20/30 استفاده کنید.

فیلترهای روغن را حداقل دو بار در هفته تمیز کنید:

– قطع برق موتور پمپ.

– شیر قطع را ببندید.

– فیلتر را بیرون بکشید فیلتر را تمیز کنید و دوباره داخل محفظه قرار دهید.

– درپوش صافی را در موقعیت مناسب قرار دهید، موتور پمپ را دوباره راه اندازی کنید و خلاء را بررسی کنید.

– خواندن خلاء باید زیاد باشد. اگر نه، مهر و موم درپوش را بررسی کنید. اگر خوانش زیاد است، شیر روغن را باز کنید.

– فشار روغن را در مشعل ها بررسی کنید. عینک بینایی را تمیز نگه دارید. این اجازه می دهد تا دید واضحی از شعله مشعل و هرگونه تجمع کربن در محفظه احتراق دیگ بخار (در صورت نیاز) داشته باشید.

–فیلترهای هوا را تمیز نگه دارید. گرفتگی فیلتر هوا می تواند منجر به ترکیب ضعیف هوا/روغن و تجمع کربن (در صورت نیاز) شود.

–دمای گردش روغن را در پیش گرمکن های بغل کنترل کنید. دمای ورودی باید ۱۱۰ درجه فارنهایت تا ۱۲۰ درجه فارنهایت و دمای خروجی باید ۱۴۰ درجه فارنهایت تا ۱۵۰ درجه فارنهایت برای روغن شماره ۶ (روزانه) باشد.

–تخلیه آب کم آب / پیش گرم کن روغن بغل (دو بار در هفته). هنگامی که مشعل روشن است و شعله در محفظه احتراق دیگ وجود دارد، قطع آب کم تخلیه را شستشو دهید. هنگامی که دستگاه شستشو می شود، شعله باید خاموش شود.

–قبل از بررسی سایر قطعی های آب کم، اجازه دهید مشعل روشن شود.

–بخاری خط آب را بشویید، شیر ایزولاسیون پایینی را ببندید، شیر تخلیه را برای شستشوی واحد باز کنید، شیر تخلیه را ببندید و شیر جداسازی را دوباره باز کنید.

دمیدن کف دیگ را برای پاکسازی لجن و رسوب، کنترل آب زیاد و کنترل غلظت های تصفیه شیمیایی (ماهانه یا در صورت نیاز) انجام دهید.

آب آرایشی اضافه شده به دیگ و/یا واحد تغذیه دیگ را کنترل کنید.

از آنجایی که سیستم از طریق حلقه بسته کار می کند، مقدار اضافی آب تازه ( تصفیه نشده، اکسیژن) برای اجزای دیگ مضر است و اغلب نشانه نشتی در سیستم است.

هشدار دود را به صورت هفتگی کنترل کنید:

– منبع نور و گیرنده را پاک کنید.

– واحد هشدار دود نباید در بالاترین نقطه تنظیم شود.

–واحد باید مطابق با استانداردهای بخش ساختمان تنظیم شود.

– یک برنامه دقیق تصفیه آب تغذیه شیمیایی دیگ بخار را حفظ کنید.

– برای ثبت هرگونه مشکل و تعمیر و نگهداری معمول، یک گزارش اتاق دیگ بخار نگهداری کنید.

– احتراق را بررسی کنید، کنترل های مشعل را بررسی کنید، و عملکرد مشعل را بررسی کنید.

اجرای برنامه بازرسی تله با جایگزینی عناصر تله در واحدهای آپارتمانی و تله های بخار داخل انبار.

– برنامه بازرسی لوله را انجام دهید تا مطمئن شوید که همه لوله ها در جهت منبع بخار (سیستم های بخار تک لوله ای) یا زهکشی میعانات (سیستم های دو لوله ای) قرار دارند.

 

این مطالب را هم ببینید:

تست های لازم برای دیگ بخار

بازرسی، نگهداری و ایمنی دیگ بخار

فرآیند بازرسی دیگ بخار مطابق استاندارد ملی

بازرسی ادواری دیگ و بویلر

1 دیدگاه

  1. محمد رضا نشاط گفت:

    درود و سپاس از اطلاعات علمی و تجربی آزمایش هیدرو استاتیک

    برای بنده مفید فایده بوده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *